Opleiden tegen de snelheid van de verandering

Terwijl technologieën razendsnel evolueren, hebben opleidingen moeite om bij te blijven. Geconfronteerd met een aanhoudend tekort aan gekwalificeerde profielen en een toenemende automatisering is een ingrijpende transformatie nodig: opleidingen die anders en sneller zijn en zo dicht mogelijk aansluiten bij de behoeften van bedrijven. Dit is geen tijd voor rigide formats; dit is een tijd voor flexibiliteit, verankering in het veld en anticipatie. Digitalcity.brussels ontcijfert de uitdagingen in haar nieuwste rapport.

De structurele mismatch tussen het opleidingsaanbod en de vraag op de markt

Digitale transformatie is niet langer alleen een vooruitzicht: het is een realiteit voor alle organisaties, van KMO's tot grote openbare instellingen. Toch blijft er een paradox bestaan; terwijl bedrijven wanhopig op zoek gaan naar gekwalificeerde IT-profielen, kan de markt niet aan deze vraag voldoen. Er is een diepe kloof ontstaan tussen de opleidingswereld en de bedrijfswereld.

Zowel in België als elders blijft het tekort aan IT-profielen een hardnekkige realiteit. De OESO rangschikt digitale vaardigheden onder de meest gezochte - en de moeilijkst aan te werven. Volgens de Europese Commissie hebben slechts 3,9 op 1.000 jongeren tussen 20 en 29 jaar een IT-kwalificatie (Education and Training Monitor 2024).

Traditionele opleidingen, die vaak lang en theoretisch zijn, hebben moeite om voldoende talent aan te trekken, zowel kwantitatief als wat betreft het voldoen aan de werkelijke behoeften in het veld. Afgestudeerden missen soms een praktische voorbereiding op het beroepsleven, terwijl bedrijven op zoek zijn naar operationele, flexibele en proactieve werknemers.

Van kennis naar knowhow: een andere visie op de beroepsopleiding

In een voortdurend veranderende markt volstaan technische vaardigheden niet langer.

Wat zoeken recruiters? Mensen die zich snel kunnen aanpassen, voortdurend bijleren, praktische problemen oplossen en die kunnen samenwerken.

Het is in deze context dat korte, bedrijfsgerichte beroepsopleidingen tot hun recht komen. In tegenstelling tot traditionele academische cursussen, stellen deze vaak intensieve en praktische cursussen de cursist in staat om :

Snel te reageren op sectorale behoeften,
het toch te halen op de arbeidsmarkt terwijl men uitgesloten is, of in volle omscholing,
De inhoud aan te passen aan de specifieke realiteit van de lokale markt.

💡In deze context winnen korte, arbeidsmarktgerichte, intensieve opleidingen die samen met de werkgevers worden samengesteld, terrein. De "opleiding naar werk" benadering wordt steeds belangrijker.
Maar om effectief te zijn, moeten deze cursussen verder gaan dan alleen kennis overdragen. Ze moeten:

Samen met lokale bedrijven worden ontworpen;
De bedrijfscultuur en codes integreren;
Praktijksituaties, projecten en mentorschap omvatten;
Voorbereid zijn op de ontwikkeling van atypische carrièrepaden.

Concrete hefbomen om de opleiding af te stemmen op de vraag

Nieuwe technologieën, nieuwe vaardigheden, nieuwe urgentie 🤖

In minder dan twee decennia hebben drie technologische golven de digitale vaardigheden opnieuw gedefinieerd:

Cloud computing, dat de IT-architectuur opnieuw heeft vormgegeven;
Cyberbeveiliging, die sinds de cyberaanvallen van 2017 (NotPetya, WannaCry) een prioriteit is geworden;
Generatieve AI, die zowel toepassingen als banen transformeert.

Volgens het Future of Jobs Report 2025 van het World Economic Forum (WEF) zullen de IT-vaardigheden waarnaar in 2030 de meeste vraag zal zijn, betrekking hebben op :

Kunstmatige intelligentie en big data,

cyberbeveiliging,

Digitale geletterdheid,

netwerkinfrastructuren.

Deze toename in technologische complexiteit impliceert ook een toename in menselijke vaardigheden. De OESO en het WEF benadrukken dit: zachte vaardigheden - analytisch denken, leervermogen, leiderschap - zijn nu even zeldzaam en waardevol als technische knowhow.

🔎 GOED OM TE WETEN: uit een onderzoek van McKinsey uit 2023 blijkt dat 70% van de bedrijven van mening is dat hun werknemers niet voldoende voorbereid zijn op de praktische toepassingen van AI, door een gebrek aan passende opleiding.

Opleidingen moeten daarom in realtime inspelen op deze veranderingen. Dit impliceert een wendbaarheid in het onderwijs die weinig traditionele structuren zich kunnen veroorloven: voortdurende actualisering van de inhoud, integratie van recente tools (ChatGPT, GitHub Copilot, enz.) en ondersteuning van de lesgevers zelf terwijl ze hun vaardigheden ontwikkelen.

Wat staat de effectiviteit van deze systemen nog in de weg?

Ondanks deze inspanningen blijven er een aantal obstakels bestaan:

Wervingsprocessen die nog steeds te gestandaardiseerd zijn en atypische profielen onderwaarderen;
Ongelijke erkenning van korte cursussen, die door sommige werkgevers als secundair worden beschouwd;
Bedrijven worden soms te laat bij het onderwijsproces betrokken, terwijl ze eigenlijk medeontwerper zouden moeten zijn.

De stagiairs die uit deze cursussen komen - vaak omgeschoold, ervaren en toegewijd - laten echter een waardevol aanpassingsvermogen zien. Dit menselijk kapitaal wacht erop om geactiveerd te worden.

Digitalcity.brussels: anticiperen om beter op te leiden 🧭

Sinds zijn oprichting anticipeert Digitalcity.brussels op deze veranderingen met op maat gemaakte programma's die samen met publieke en private partners in het Brussels Gewest zijn ontwikkeld. Digitalcity.brussels zet zich ook in om een flexibel en inclusief opleidingsecosysteem voor digitale beroepen op te bouwen. Het model is gebaseerd op :

Opleidingen organiseren samen met bedrijven;
Praktijkervaring systematisch integreren (projecten, bezoeken, professionele bijeenkomsten);
Persoonlijke begeleiding op weg naar werk.

Op deze manier slaan wij een strategische brug tussen de behoeften van de markt en de human resources van morgen.

📥 Om verder te lezen

Kom er alles over te weten:

Hoe digitale vaardigheden concreet evolueren,
Waarom soft skills doorslaggevend zijn geworden,
En hoe Digitalcity.brussels zijn systemen aanpast om deze uitdagingen aan te gaan...